Znacie „Złotą listę książek do czytania dzieciom” Fundacji „ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom”? Ja nie do końca zdawałam sobie sprawę z jej istnienia – listę książek tak dla siebie, jak i dzieci, od zawsze kreowałam intuicyjnie. A tu proszę!

To, że warto czytać książki i obdarowywać nimi dzieci przy każdej okazji, jest sprawą oczywistą. Po jakie pozycje jednak sięgać, jakie tytuły kupować? Często to trudna sprawa, dlatego warto mieć pod ręką taką oto wartościową ściągę, stworzoną przed specjalistów w tej materii. A dlaczego na liście znalazły się właśnie te, a nie inne tytuły?

„Złotą lista” nie jest ustanowiona raz na zawsze.

Umieszczamy na niej tytuły książek, które w naszym odczuciu uczą dzieci czegoś dobrego, pobudzają do refleksji lub śmiechu, doskonalą język, rozwijają wyobraźnię, przynoszą dobre wzorce zachowań – życzliwości, uczciwości, mądrości, odwagi. Jeśli trafiamy na książki, które wydają nam się lepsze od dotychczas zaproponowanych, dokonujemy zmiany. Zachęcamy Państwa do dzielenia się swymi uwagami – m.in. sygnałami, jak dzieci reagują na poszczególne książki, co im się podoba, a co nie wzbudza zainteresowania.

Przed Wami „Złota lista książek do czytania dzieciom”, która jest dziełem Fundacji „ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom”. Została ona zaczerpnięta ze strony internetowej www.calapolskaczytadzieciom.pl. Studiujcie i czytajcie – także dzieciakom!

Książki dla dzieci – Złota lista „Cała Polska czyta dzieciom”

Wiek 0 – 4 lata:

Marta Bogdanowicz (opracowanie) – Rymowanki – przytulanki
Paulette Bourgeois, Brenda Clark – seria o Franklinie
Jan Brzechwa – Wiersze i bajki

Gilbert Delahaye – seria o Martynce
Danuta Gellnerowa – Cukrowe miasteczko
Anita Głowińska – Kicia Kocia (seria)

Dimiter Inkiow – Ja i moja siostra Klara (seria)
Czesław Janczarski – Miś Uszatek; Gdzie mieszka bajeczka; O smoku Wawelskim
Janosch – Ach, jak cudowna jest Panama (seria)

Astrid Lindgren – Lotta z ulicy Awanturników ●
Hanna Łochocka – O wróbelku Elemelku (seria)
Maria Marjańska-Czernik – Wypożyczalnia babć

Sam McBratney – Nawet nie wiesz, jak bardzo Cię kocham
Nele Most, Annet Rudolph – Wszystko moje; Co wolno, a czego nie wolno
Sven Nordqvist – Kiedy mały Findus się zgubił (seria)

Beata Ostrowicka – Lulaki, Pan Czekoladka i przedszkole; Ale ja tak chcę!
Joanna Papuzińska – Śpiące wierszyki
Eliza Piotrowska – Bajka o drzewie; Bajka o słońcu

Renata Piątkowska – Opowiadania z piaskownicy
Annie M.G. Schmidt – Julek i Julka (seria)
Małgorzata Strzałkowska – Zielony, żółty, rudy, brązowy

Julian Tuwim – Wiersze dla dzieci
Wojciech Widłak – Pan Kuleczka (seria)

Wiek 4-6 lat:

Kim Fupz Aakeson – Esben I duch dziadka
Florence Atwater, Richard Atwater – Pan Popper i jego pingwiny ●

Hans Christian Andersen – Baśnie
Wiera Badalska – Ballada o kapryśnej królewnie ●
Liliana Bardijewska – Zielony Wędrowiec; Moje – nie moje

Grażyna Bąkiewicz – Kosmiczni odkrywcy – Franio i jego babcia #
Ivona Březinová – Cukierek dla dziadka Tadka
Marcin Brykczyński – zbiory: Jedna chwilka, uczuć kilka; Co się kryje w sercu na dnie; 12 kolorów;12 miesięcy

Jan Brzechwa – Pan Drops i jego trupa ●
Wanda Chotomska – Wiersze; Pięciopsiaczki

Carlo Collodi – Pinokio
Vaclav Ćtvrtek – Bajki z mchu i paproci; O gajowym Chrobotku ●; Podróże furmana Szejtroczka ●
Iwona Czarkowska – Biuro zagubionych zabawek #
Beryl Evans – Charlie Ciuch-Ciuch 2

Barbara Gawryluk – Dżok, legenda o psiej wierności
Dorota Gellner – zbiory: Przedszkolakom; Czarodziejski świat; Ziewnik; Wiersze dla dzieci
Eva Janikovszky – Gdybym był dorosły

Czesław Janczarski – Jak Wojtek został strażakiem
Grzegorz Janusz – Misiostwo świata #
Hanna Januszewska – O Pleciudze ●
Roksana Jędrzejewska-Wróbel – Sznurkowe historie, Maleńkie Królestwo królewny Aurelki, Florka (seria)

Kęstutis Kasparavičius – Mała zima
Maria Krueger – Apolejka i jej osiołek
Lucyna Krzemieniecka – O Jasiu Kapeluszniku ●

Tadeusz Kubiak – Wiersze na dzień dobry
Åsa Lind – Piaskowy Wilk
Astrid Lindgren – Pippi Pończoszanka; Emil ze Smalandii ●

Hugh Lofting – seria o Doktorze Dolittle
Beata Majchrzak – Opowieść o błękitnym psie, czyli o rzeczach trudnych dla dzieci #
Kornel Makuszyński – Przygody Koziołka Matołka

Patric McDonnell – TEK. Nowoczesny jaskiniowiec
Małgorzata Musierowicz – Znajomi z zerówki
Alan A. Milne – Kubuś Puchatek, Chatka Puchatka

Pija Lindenbaum – Nusia i bracia łosie (seria)
Łukasz Olszacki – Bajka o tym, jak błędny rycerz nie uratował królewny, a smok przeszedł na wegetarianizm #

Joanna Papuzińska – zbiory: Pims, którego nie ma; Wierszyki domowe, Król na wagarach; Pod bajdułem;
Renata Piątkowska – Na wszystko jest sposób #; Nie ma nudnych dni

Gianni Rodari – Bajki przez telefon (w tym Historyjki o Alicji, która zawsze wpadała w kłopoty);
Zofia Rogoszówna – Dzieci Pana Majstra ●
Tomasz Samojlik – Żubr Pompik. Tropy na śniegu (seria); Nauczę cię pływać, moja wyderko

Ulf Stark – Cynamon i Trusia. Wiersze o złości i radości (seria); Jak tata pokazał mi wszechświat
Małgorzata Strzałkowska – Leśne Głupki; Wiersze do poduchy, Wyliczanki z pustej szklanki
Anna Świrszczyńska – Dziwny tygrys ●; O chciwym Achmedzie ●

Julian Tuwim – Pan Maluśkiewicz i wieloryb ●
Emilia Waśniowska – Kiedy słychać ptaki
Danuta Wawiłow – Wiersze

Max Velthuijs – Żabka i obcy
Katarzyna Ziemnicka – Wielka wyprawa pirata Nata #

Wiek 6 – 8 lat:

Heather Amery – Mity greckie dla najmłodszych
Ludwig Bemelmans – Madeline w Paryżu
Marcin Brykczyński – Ni pies, ni wydra; 8 podziękowań, Czarno na białym; Skąd się biorą dzieci; Czary
Jan Brzechwa – Pchła Szachrajka; Szelmostwa Lisa Witalisa; Baśń o korsarzu Palemonie ●

Sebastian Cichocki – S.Z.T.U.K.A. Szalenie zajmując twory utalentowanych i krnąbrnych artystów
Wanda Chotomska – Wanda Chotomska dzieciom
Jerzy Ficowski – Gałązka z drzewa słońca; Syrenka; Tęcza na niedzielę (i inne wiersze)

Dorota Gellner – Krawcowe; Zając
Hanna Gill-Piątek, Henryka Krzywonos – Bieda. Przewodnik dla dzieci
Kamil Giżycki – Wielkie czyny szympansa Bajbuna Mądrego ●

Frances Hodgson Burnett – Mała księżniczka
Stiana Hole – Lato Garmanna
Tove Jansson – seria o Muminkach

P.P.Jerszow – Konik Garbusek
Roksana Jędrzejewska-Wróbel – Kosmita
Grzegorz Kasdepke – Detektyw Pozytywka

Erich Kästner – 35 maja ● Mania czy Ania
Ludwik Jerzy Kern – Wiersze dla dzieci; Ludwik Jerzy Kern dzieciom; Ferdynand Wspaniały ●
Astrid Lindgren – Dzieci z Bullerbyn; Mio, mój Mio

Katarzyna Marciniak – Moja pierwsza MITOLOGIA
W. Markowska, A. Milska – Baśnie z dalekich wysp i lądów ●
Daniel Mizieliński, Aleksandra Machowiak – D.O.M.E.K.; MAPY

Edith Nesbit – Pięcioro dzieci i coś; Historia Amuletu; Feniks i dywan
Anna Onichimowska – Najwyższa góra świata
Grey Owl – Przygody Sajo i małych bobrów ●

Joanna Papuzińska – Asiunia; Nasza mama czarodziejka; zbiory: Król na wagarach; Wędrowne wierszyki;
Roman Pisarski – Wyrwidąb i Waligóra ●

Otfried Preussler – Malutka czarownica
Józef Ratajczak – zbiór wierszy: Miasteczko z plasteliny; W samo południe; Idzie wiosna; Chwile z motylem
Gianni Rodari – Interesy Pana Kota; Opowieść o Cebulku, Gelsomino w kraju kłamczuchów

Michael Roher – Wędrowne ptaki
Michał Rusinek – Wierszyki domowe; Wierszyki rodzinne
Igor Sikirycki – Jak drwal królem został ●

Ulf Stark – Czy umiesz gwizdać, Joanno?
Małgorzata Strzałkowska – Rady nie od parady; Wiersze, że aż strach; Gimnastyka dla języka
Barbara Tylicka – Generał Ciupinek

Danuta Wawiłow, Oleg Usenko – Bajka o stu królach Lulach ●
Anne Cath. Westly – 8+2 i ciężarówka ●; 8+2 i domek w lesie
Piotr Wojciechowski – Z kufra Pana Pompuła; Bajki żółtego psa
Praca zbiorowa – Śpiewająca Lipka. Baśnie Słowian Zachodnich

Wiek 8-10 lat:

Edmund de Amicis – Serce (w nowej wersji językowej z kolekcji „Cała Polska czyta dzieciom”) ●
Zbigniew Batko – Z powrotem, czyli fatalne skutki niewłaściwych lektur
Paweł Beręsewicz – Czy wojna jest dla dziewczyn?; Jak zakochałem Kaśkę Kwiatek; Noskawery #
Marcin Brykczyński – W każdym z nas są drzwi do nieba; Jak się nie bać ortografii; Z deszczu pod rynnę;

Frances Hodgson Burnett – Tajemniczy ogród
J. Canfield, M. i P. Hansen, I. Dunlap – Balsam dla duszy dziecka
Andrew Clements – Fryndel
Iwona Chmielewska – Pamiętnik Blumki

Anna Czerwińska-Rydel – W podróży ze skrzypcami
Roald Dahl – Matylda ●
René Goscinny, Jean-Jacques Sempé, – seria o Mikołajku
Andrzej Grabowski – Zenek i mrówki

Anna Kamieńska – Książka nad książkami ●
Rudyard Kipling – Księga dżungli
Eric Knight – Lassie, wróć!
Jan Izydor Korzeniowski – Chłopcy z zielonych stawów

Astrid Lindgren – Bracia Lwie Serce; Rasmus i włóczega;
Clive Staples Lewis – Opowieści z Narnii
Andrzej Maleszka – Magiczne drzewo (seria)

Olga Masiuk – Lenka, Fryderyk i podróże #; Tydzień Konstancji
Lucy M. Montgomery – Ania z Zielonego Wzgórza (seria)
Anna Onichimowska – Dzień czekolady #
Ida Pierelotkin – Ala Betka #
Renata Piątkowska – Wszystkie moje mamy; Hebanowe serce #

Gianni Rodari – Był sobie dwa razy baron Lamberto
Katarzyna Ryrych – Koniec świata nr 13 #
Barbara Stenka – Masło przygodowe #
Małgorzata Strzałkowska – Zbzikowane wierszyki łamiące języki, Pejzaż z gżegżółką
Katarzyna Terechowicz, Wojciech Cesarz – Pamiętnik grzecznego psa #

Mark Twain – Przygody Tomka Sawyera; Przygody Hucka, Królewicz i żebrak
Emilia Waśniowska – Pamiątki Babuni;
Marcin Wicha – Klara. Słowo na szy…
Martin Widmark – Biuro detektywistyczne Lassego i Mai (seria)

Łukasz Wierzbicki – Afryka Kazika, Dziadek i Niedźwiadek, Machiną przez Chiny
Rafał Witek – Klub latających ciotek #
Piotr Wojciechowski – Poniedziałek, którego nie było
Wiktor Woroszylski – Cyryl, gdzie jesteś?

Wiek 10-12 lat:

Francesco d’Adamo – Iqbal
Paweł Beręsewicz – A niech to czykolada #
Paweł Beręsewicz, Wojciech Cesarz, Barbara Kosmowska, Andrzej Maleszka, Katarzyna Ryrych, Katarzyna Terechowicz – Gorzka czekolada i inne opowiadania o ważnych sprawach
Monika Błądek – Szary #
Charles Dickens – Oliver Twist; Opowieść wigilijna 4

Michael Ende – Momo ● Niekończąca się historia
Antoine de Saint – Exupery – Mały Książe
Andrzej Grabowski – Wojna na pięknym brzegu
Ewa Grętkiewicz – Dostaliśmy po dziecku #

Joanna Jagiełło – Zielone martensy # Torill Thorstad Hauger – Sigurd, syn Wikinga
Astrid Lindgren – Ronja, córka zbójnika
Katarzyna Majgier – Niedokończony eliksir nieśmiertelności #
Witold Makowiecki – Diossos ●; Przygody Meliklesa Greka

Ferenc Molnar – Chłopcy z Placu Broni
Małgorzata Musierowicz – Jeżycjada (seria)
Jerzy Niemczuk – Opowieść pod strasznym tytułem

Zuzanna Orlińska – Ani słowa o Zosi #
Ferdynand Ossendowski – Słoń Birara ●
Magda Papuzińska – Wszystko jest możliwe

Katherine Paterson – Most do Terabithii ●
Renata Piątkowska – Która to Malala?
Michel Piquemal – Bajki filozoficzne ●

Katarzyna Pranić – Ela-Sanela #
Katarzyna Ryrych – O Stephenie Hawkingu, czarnej dziurze i myszach podpodłogowych #
Eric Emmanuel Schmitt – Oskar i pani Róża; Dziecko Noego

Lemony Snicket – Seria niefortunnych zdarzeń
Jerry Spinelli – Kraksa ●
Marcin Szczygielski – Czarny Młyn # (Grand Prix), Arka czasu # (Grand Prix),

J.R.R. Tolkien – Hobbit
José Mauro de Vasconcelos – Moje drzewko pomarańczowe ●
Emilia Waśniowska – Oswajam strach

Jean Webster – Tajemniczy opiekun; Kochany Wrogu
Łukasz Wierzbicki – Drzewo
Maciej Wojtyszko – Bromba i inni (i cała seria o Brombie)
Juliusz Verne – Tajemnicza wyspa (i wszystkie inne książki tego autora)

książki faktograficzne i popularnonaukowe

Edward de Bono – Naucz się myśleć kreatywnie
Tony Buzan – Rusz głową

Wiek 12-14 lat:

Antologia pod red. Grzegorza Leszczyńskiego – Po schodach wierszy
H. Jackson Brown, Jr. – Mały poradnik życia
J. Canfield, M.V. Hansen, K. Kirberger – Balsam dla duszy nastolatka

Paulo Coehlo – Alchemik
Arthur Conan Doyle – Pies Baskerville’ów
Ursula K. le Guin – Czarnoksiężnik z Archipelagu ● (i cały cykl Ziemiomorze)

Géza Hegedüs – Żeglarz z Miletu
Barbara Kosmowska – Pozłacana rybka #; Sezon na zielone kasztany #
Leena Krohn – Pelikan. Opowieść z miasta (T – dla wyrobionych czytelników)

Maciej Kuczyński – Gwiazdy suchego stepu
Harper Lee – Zabić drozda ●
Joanna Rudniańska – Kotka Brygidy

Katarzyna Ryrych – Wyspa mojej siostry #
Marcin Szczygielski – Teatr niewidzialnych dzieci # Dorota Terakowska – Córka czarownic
Anika Thor – Prawda czy wyzwanie

J.R.R. Tolkien – Władca pierścieni
Beata Wróblewska – Jabłko Apolejki #

Wiek 14 -16 lat:

Pierre Boulle – Most na rzece Kwai
Anna Frank – Dziennik

Francis Scott Fitzgerald – Wielki Gatsby
Ruben Gallego – Białe na czarnym
Victor Hugo – Nędznicy 5

Leszek Kołakowski – 13 bajek z królestwa Lailonii (…) i inne bajki
Alice Kuipers – Życie na drzwiach lodówki
Yann Martel – Życie Pi

Ewa Nowak – Bardzo biała wrona
Anna Onichimowska – 10 stron świata
Amos Oz – Jak uleczyć fanatyka

Bolesław Prus – Faraon
Nevil Shute – Ostatni brzeg
Leonie Swann – Sprawiedliwość owiec; Triumf owiec

ks. Jan Twardowski – Wiersze
Władysław Bartoszewski – Warto być przyzwoitym

książki faktograficzne i popularnonaukowe

Dr Susan E. Brown, Larry Trivieri Jr. – Przewodnik odkwaszania organizmu
Sephen R. Covey – 7 nawyków skutecznego działania *
Atul Gawande – Potęga checklisty. Jak opanować chaos i zyskać swobodę w działaniu

Malcolm Gladwell – Punkt przełomowy; Poza schematem
Chip Heath, Dan Heath – Pstryk. Jak zmieniać, żeby zmienić
Spencer Johnson – Kto zabrał mój ser?

Daniel Pink – Całkiem nowy umysł
Ron Potter-Efron – Życie ze złością *

Wiek powyżej 16 lat:

Karen Blixen – Pożegnanie z Afryką; Uczta Babette
Dalajlama, Howard C. Butler – Sztuka szczęścia

Guareschi – Don Camillo i jego trzódka
Zbigniew Herbert – Martwa natura z wędzidłem; Barbarzyńca w ogrodzie; Pan Cogito
Khaled Hosseini – Chłopiec z latawcem; Tysiąc wspaniałych słońc

Ryszard Kapuściński – Cesarz; Imperium
Mario Vargas Llosa – Rozmowa w katedrze (i inne tytuły tego autora)
Gemma Malley – Deklaracja

Gabriel Garcia Marquez – Sto lat samotności (i inne tytuły tego autora)
George Orwell – Folwark Zwierzęcy
Mariusz Szczygieł – Gottland
Wisława Szymborska – Wiersze
Liao Yiwu – Prowadzący umarłych

książki faktograficzne i popularnonaukowe

Nathaniel Branden – 6 filarów poczucia własnej wartości *
Nicolas Carr – Płytki umysł
Erich Fromm – Sztuka miłości; Mieć czy być *

Daniel Goleman – Inteligencja emocjonalna*; Inteligencja społeczna
Leszek Kołakowski – Mini wykłady o maxi sprawach
M. Scott Peck – Drogą mniej uczęszczaną *

Daniel Pink – Drive. Kompletnie nowe spojrzenie na motywację
Bruce Perry – O chłopcu wychowywanym jak pies
Manfred Spitzer – Cyfrowa demencja*

UWAGA

Autorzy listy proponują, by książki opatrzone gwiazdką najpierw przeczytać/przejrzeć samemu i dokonać wyboru fragmentów, zanim zaczniemy czytać dziecku, ponieważ oprócz uniwersalnych treści mogą one zawierać rozdziały lub akapity związane z realiami innej kultury, które nie zawsze są interesujące lub zrozumiałe dla dziecka.